Rozprawka z angielskiego, jak pisać? Matura rozszerzona z angielskiego poradnik

4
(4)

Chcę się podzielić ze wszystkimi, którzy będą pisać maturę z języka angielskiego na poziomie rozszerzonym kilkoma poradami oraz sposobem, w jaki się przygotowałam do pisania wypowiedzi pisemnej. Dzięki temu, że byłam do niej dobrze przygotowana ta część egzaminu mnie nie stresowała, czego każdemu życzę. Jest to największa część całej matury! Rozprawka z angielskiego, jak pisać? Głównie cała filozofia polega na wypracowaniu schematu, w którym piszesz rozprawkę. Ja po powrocie do domu po maturze i sprawdzeniu prawidłowych odpowiedzi oraz po otrzymaniu wyników z matury ok. miesiąc później doszłam do wniosku, że za rozprawkę nie odcięto mi żadnego punktu. Mam nadzieję, że ten artykuł Ci się przyda w czasie przygotowań do matury z angielskiego!

Rozprawka z angielskiego, jak pisać?

Spójrz najpierw na wszystkie tematy rozprawek z ostatnich lat, zastosowałam – skopiowałam i wkleiłam je tutaj, żeby były w jednym miejscu dla ułatwienia. Zauważ, że ich cechą wspólną jest pewien schemat…

2006: Coraz mniej młodych ludzi decyduje się na zawarcie małżeństwa przed trzydziestym
rokiem życia. Napisz rozprawkę przedstawiającą wady i zalety zakładania rodziny
w późniejszym wieku.

2007: Coraz więcej młodych Polaków decyduje się wyjechać na Wyspy Brytyjskie w celu
podjęcia studiów. Napisz rozprawkę przedstawiającą dobre i złe strony tego zjawiska.

2008: Budowa autostrad jest szansą na rozwój kraju, ale stwarza też zagrożenie dla obszarów o wartości przyrodniczej. Napisz rozprawkę, w której przedstawisz zagrożenia
i korzyści wynikające z realizacji tego typu projektów.

2009: Napisz rozprawkę przedstawiającą wady i zalety bycia dzieckiem sławnych rodziców.

2010: Wiele krajów i miast ubiega się o organizowanie ważnych, międzynarodowych imprez
sportowych. Napisz rozprawkę przedstawiającą dobre i złe strony organizacji takich
imprez dla danego kraju lub miasta.

2011: Coraz więcej młodych ludzi decyduje się na równoczesne studiowanie na dwóch
kierunkach. Napisz rozprawkę, w której przedstawisz argumenty za i przeciw podjęciu
takiej decyzji.

2012: Niektóre szkoły średnie pozwalają uczniom zdecydować, których przedmiotów będą się uczyć w klasie maturalnej. Napisz rozprawkę, w której przedstawisz wady i zalety
takiego rozwiązania.

2013: Coraz więcej osób, zamiast gotować obiady w domu, korzysta z gotowych dań
kupionych w supermarketach. Napisz rozprawkę, w której przedstawisz wady i zalety
takiego rozwiązania.

To tematy rozprawek z ostatnich lat z arkuszy rozszerzonej matury z angielskiego. Oprócz rozprawki na każdej maturze są dwie inne wypowiedzi pisemne, ale rozprawka pojawiała się jak na razie na każdej od 2006 roku – dlatego warto zwrócić na nią szczególną uwagę. Nie wiem, czy masz takie samo zdanie jak ja, ale kiedy kopiowałam przed chwilą tematy rozprawek do Worda, to na niektóre tematy od razu mogłabym sypnąć argumentami „za” i „przeciw”, nie są trudne. Największą trudność przysparza spisanie ich w danym Ci ograniczonym czasie oraz (co najważniejsze) zgarnięcie przy tym jak największej ilości punktów!

Każdy z tematów trzyma się schematu, egzaminowany ma przedstawić wady i zalety, korzyści i zagrożenia itp. Wypowiedź pisemna jest aż na 18 punktów. Maksymalna ilość punktów z całej matury wynosi 50 punktów, a więc wypowiedź pisemna sama w sobie odpowiada za 36%. To już 6% ponad progiem zdania – 30% całości gwarantuje zdaną maturę! Z tą świadomością jest raźniej się przygotowywać :).
Zauważ, że wypowiedź jest w pierwszej części całego egzaminu, później jest przerwa, a po niej druga część matury. Może komuś łatwiej będzie ruszyć w pierwszej kolejności z rozprawką, żeby mieć tę największą robotę pierwszej części egzaminu z głowy. I pomyśl w ten sposób – jeżeli będziesz zadowolony z tego co napisałeś w najlepiej punktowanej części, to ze świadomością zdanej matury łatwiej będzie Ci „nabijać” kolejne punkty.

A nawet jeżeli zdana matura nie jest jeszcze powodem do radości, przecież celujesz wyżej, to świadomość ukończenia najtrudniejszej partii egzaminu najprawdopodobniej ulży Ci psychicznie. A tę dawkę psychicznego napięcia warto sobie zmniejszyć, nawet jeśli nie tylko na maturę z angielskiego, to myślę, że u Ciebie w maju jest go już i tak za dużo! Nie tylko matura z angielskiego jest do napisania, przynajmniej u większości z Was :).Przejdźmy do rzeczy, czyli do punktów.

Za co dostajesz punkty?

W sumie jest ich 18:

  • za treść – 5
  • za kompozycję – 4
  • za bogactwo językowe – 5
  • za poprawność językową – 4

Punktujesz za treść (max. 5 punktów) jeżeli wypowiedź jest zgodna z tematem.
Rozprawka musi być klarowna i konkretna – to znaczy, że egzaminator nie może mieć podejrzeń, że krążysz wokół tematu, albo, że go nie rozumiesz! Bo niestety – jeżeli takich wątpliwości nabierze, to za samo uczucie wątpliwości najprawdopodobniej utnie Ci jakiś punkt za treść.
Taki schemat na pewno zabija Twoją kreatywność, ale swoją kreatywność możesz rozwijać na innych polach.

Pisz prosto

Wyobraź sobie, że każde zbędne słowo wywołuje grymas zniechęcenia na twarzy egzaminatora. Jeśli masz bujną wyobraźnię, to powinno Ci to pomóc. Przedstaw tezę, sypnij argumentami i krótko podsumuj swoje stanowisko.
Punktujesz za kompozycję (max. 4 punkty) jeśli uwzględnisz wszystkie fragmenty kompozycji: wstęp, rozwinięcie, zakończenie oraz punktujesz jeśli masz właściwie proporcje całej pracy – zaraz wytłumaczę jakie mają być. Ponadto za spójność i płynność. Żeby tekst był spójny to w rozwinięciu na początek podajesz argumenty „za”, czy też „zalety”, w zależności od tematu, a dopiero w następnej kolejności argumenty „przeciw”, czy „wady”. Myślę, że wychwycisz od razu, że nie powinieneś pisać na zmianę argumentów „za” i „przeciw” w chaotycznej kolejności. Nie twórz też bardzo długich zdań, które są zawikłane i nudne. Tutaj pomaga schemat – najpierw argumenty „za”, dopiero jak wymienisz wszystkie przeskakujesz do argumentów „przeciw” i jak postawisz kropkę po ostatnim zdaniu z argumentem „przeciw” zaczynasz pisać zakończenie.

Wtedy tekst jest spójny, nie pozwól żeby stres towarzyszący Ci podczas matury skutkował zmianą kolejności niektórych części, na przykład coś na kształt podsumowania, które włożysz między argumenty „za”, a argumenty „przeciw”. Nie mówiąc już o tym, że możesz wtedy przekroczyć limit słów…
W tej części również tracisz punkty za przekroczenie liczby słów – jeśli przekroczysz dozwolony limit słów o 10% to możesz stracić nawet 2 punkty (z czterech), jeżeli o ponad 10%, to możesz stracić nawet wszystkie punkty. Ilość słów ma się mieścić w zakresie 200-250 słów, jeżeli będzie za mało, to również tracisz punkty!

Proporcje całej pracy są następujące:

  • Wstęp (15%)
  • Argumenty „za” (35%)
  • Argumenty „przeciw” (35%)
  • Zakończenie (15%)

Można też dla ułatwienia oszacować wartości w procentach na liczbę zdań w każdym z tych części wypowiedzi. Jeżeli zakładamy, że zdanie ma 15 słów (takie standardowe i zwięzłe), to w całej rozprawce możemy zmieścić ok.16 zdań (wtedy liczymy, że rozprawka ma 240 słów, a więc jest blisko górnej dozwolonej granicy słów). Po przeliczeniu wyszły mi takie liczby zdań: Wstęp (15%) – 2.4 zdania, Argumenty „za” – 5.6 zdania, Argumenty „przeciw” (35%) – 5.6 zdania, Zakończenie (15%) – 2.4 zdania. Możesz po napisaniu pierwszej rozprawki na próbę sprawdzić jak złożone piszesz zdania i oszacować swoje indywidualne liczby.

Może Ci to pomoże, a jeżeli myślisz, że nie, to pomiń tę część!
Zanim przejdę do punktów za bogactwo językowe, chcę podkreślić, że bardzo zachęcam Cię do ćwiczeń. Napisz sobie taką rozprawkę w domu na próbę, a najlepiej dziesięć razy :). Możesz napisać rozprawkę na każdy z tematów z ubiegłych lat, wszystkie są na samej górze artykułu. Jeżeli chcesz poćwiczyć więcej, to tym lepiej, trening czyni mistrza, a temat rozprawki nie jest trudny do wymyślenia. Samodzielnie możesz wymyślić ich kilka na poczekaniu, na pewno na co dzień zastanawiasz się nad wadami i zaletami różnych spraw. Mi przychodzi do głowy temat: „Coraz więcej osób preferuje czytanie książek w wersji elektronicznej zamiast papierowej. Napisz rozprawkę, w której przedstawisz wady i zalety takiego rozwiązania”.

Na początek – past papers

Na początek napisz rozprawki z past papers, czyli na tematy, które rzeczywiście były już na maturze.
A’propos past papers, jeżeli ćwiczysz pisanie, to postaraj się stworzyć sobie warunki podobne do tych, które masz na egzaminie. Miejsce, w którym piszesz pracę – to jest jedna sprawa. Miejsce, ma być pomieszczeniem, w którym siedzisz wraz z innymi osobami, gdzie możesz osiągnąć podobny poziom skupienia. Najlepiej więc, jeśli to nie będzie Twój pokój. Ludzie muszą być tam z Tobą, będą też z Tobą na maturze, ale nie może być w sali za dużego hałasu – od razu kawiarnia odpada! Pójdź do czytelni albo biblioteki – wszyscy tam się uczą lub czytają w ciszy, a jednak czasem ktoś będzie szurał krzesłem i kaszlał. Takie warunki będą najlepsze dla Ciebie do ćwiczenia rozprawki. Przyzwyczaisz się do pisania w takich warunkach i na maturze będą Ci one trochę mniej obce.

Kolejna sprawa – czas.

Tego też pilnuj podczas pisania próbnej rozprawki. Na całą pierwszą część masz do dyspozycji 120 minut – jest Ci on dany na dwa zadania i na rozprawkę. Zastanów się ile czasu stracisz na zadania i nastaw sobie stoper lub timer np. na 1,5 godziny. A może więcej! To również pomoże Ci przyzwyczaić się do warunków panujących na maturze! Jeżeli notorycznie będzie Ci brakowało czasu, to się nie martw – opanujesz to do matury. Może się też okazać, że piszesz bardzo szybko i możesz poświęcić dłuższą chwilę na przemyślenie argumentów, gramatyki lub wyszukanego słownictwa.

Rozprawka jest o tyle wyjątkowo łatwa, że można wypracować fajny schemat pisania całości – wstęp, 2 argumenty „za”, 2 argumenty „przeciw”, zakończenie. Jeżeli napiszesz ich wiele na próbę, to na maturze bez problemu to zrobisz! Po prostu powtórzysz schemat, a jeśli dobrze poćwiczysz przed maturą, to zrobisz to prawie automatycznie. Wymyślenie argumentów do tematu to też kwestia ćwiczeń.

Wracamy do Twoich punktów. Punkty za bogactwo językowe (max. 5 punktów) otrzymujesz za urozmaicone słownictwo, zaawansowane struktury składniowe, również za brak powtórzeń oraz zachowanie jednorodnego stylu. Łatwo można zapunktować za dobre słownictwo w prosty sposób – po prostu naucz się kilkunastu trudnych słówek, które są uniwersalne. Dzięki temu, że będą uniwersalne będzie można ich użyć do każdego tematu rozprawki i w ten sposób pochwalić się wysublimowanym słownictwem. Takim słowem jest np. słowo „wysublimowany”. To jest bardzo dobry i sprawdzony sposób! Niektórych słów używamy częściej niż innych, tych warto się nauczyć.

Zawsze możesz takie słowo bez problemu przemycić w zdaniu. Można na maturze skorzystać z brudnopisu i przed rozpoczęciem pisania spisać z głowy wszystkie zapamiętane słowa i później z tych wypisanych słówek wybierać. I „oczyścisz” sobie w ten sposób trochę głowę.

Jeżeli nauczysz się piętnastu słówek, to do tematu dopasujesz co najmniej pięć ze swojego banku słówek. Nawet pięć słówek z najwyższej półki języka angielskiego moim zdaniem wystarczy, żeby przekonać egzaminatora do wystawienia maksymalnej liczby punktów za bogactwo językowe. Może być też więcej, na przykład sześć – po jednym na każdy akapit.

Podaję Ci dwa linki do stron, na których znajdziesz takie słówka:

quizlet.com
eflnet.com



Staraj się nie używać prostych słów, jak np. „nice”, albo „good”, jeżeli jesteś na poziomie rozszerzonym, to pokaż, że jesteś :).

  • Zamiast „nice” napisz „eye-catching”, „outstanding”, „lovely”
  • Zamiast “good” napisz “excellent”, “first-class”, “marvelous”
  • Zamiast “bad” napisz “unacceptable”, “awful”, “dreadful”
  • Zamiast “small” napisz “miniature”, “pocket-sized”
  • Zamiast “big” napisz “vast”, „large”, „specious”

Ostatnim obszarem, za który punktujesz, to poprawność językowa (max. 4 punkty). W tej części nie dostajesz punktów za zamieszczenie czegoś, ale za brak czegoś tj. za brak błędów.
Błędy są liczone w procentach całości pracy. Im większy procent błędów tym mniej punktów – i tak maksymalną liczbę punktów, czyli cztery, otrzymasz, jeżeli błędy będą stanowić 0-5% wszystkich wyrazów. Zakładając, że Twoja praca liczy 240 słów, to znaczy, że aż w 12 wyrazach (5%) możesz popełnić błąd, aby otrzymać maksymalną liczbę punktów. To całkiem dużo! Trzy punkty otrzymasz, jeżeli błędy będą stanowić powyżej 5%, jednak nie więcej niż 10% wszystkich wyrazów, dwa punkty, jeżeli błędy będą stanowić 10-15% wszystkich wyrazów, jeden punkt, jeżeli błędy będą stanowić 15-20% wyrazów, a zero jeżeli błędy będą stanowić powyżej 20% wszystkich wyrazów.
Uważaj! Jeżeli praca będzie liczyć mniej niż 100 słów, to dostaniesz zero punktów za poprawność językową nawet jeżeli nie popełnisz żadnego błędu w pracy. Pamiętaj, że objętość pracy ma się znajdować w granicach 200-250 słów.

Jakie zwroty mogą Ci się przydać?

Widzisz już, a na pewno zrozumiesz jak poćwiczysz pisanie rozprawki, że ma ona pewien schemat – jest wstęp, sypiesz argumentami i na koniec podsumowujesz. Skoro jest schemat całości, to na pewno jest też schemat dotyczący używania poszczególnych zwrotów na początek wstępu, rozwinięcia i zakończenia. Prawda, jest! Przedstawię kilka zwrotów, które na pewno Ci się przydadzą.

Przydatne zwroty:

Wstęp:

  • „More and more people are…”
  • “The problem of… is a much debated issue nowadays”
  • “It is widely assumed/agreed, that…”
  • “In recent years… has/have”

Argumenty “za”:

  • “From the perspective of supporters/followers…”
  • “Another advantage…”
  • “The main/greatest asset is…”
  • “First/second benefit is…”
  • “Supporters//followers claim that…”

Zwroty kontrastujące – przy przejściu z argumentów “za”, do argumentów “przeciw”:

  • “On the contrary…”
  • „However, opponents claim that…”
  • „On the other hand, the first disadvantage is…”
  • “In contrast, the opponents say that…”

Zwroty do użycia przy podawaniu kolejnych argumentów, zarówno do argumentów „za” jak i do argumentów „przeciw”:

  • “Second of all…”
  • “The greatest argument is…”
  • “Furthermore…”
  • “Last, but not least…”
  • “This topic raises a question of…”
  • “Besides…”
  • “Some people consider…”
  • “Keeping in mind…”
  • “Moreover…”

Zakończenie:

  • “Taking everything into account…”
  • “All things considered…“
  • “To sum up…“
  • “To conclude it seems that…“
  • “All in all…“
  • “Overall…“

Jak patrzę na te zwroty, to myślę, że całkiem dużo ich jest do nauki. Wiem, że masz sporo do zrobienia przed maturą – i jeszcze to na dokładkę! Musisz mieć już dosyć! Ale, powtórzę to jeszcze raz, poćwicz sobie pisanie rozprawek, a formy Ci same wejdą do głowy. Im więcej potu na treningu, tym mniej krwi na ringu :). No, a poza tym nie zapominaj, że po maturze będą najdłuższe w Twoim życiu wakacje, więc musisz sobie na nie jakoś zapracować.

Lepiej zachowaj trochę Twojej pamięci na listę słówek, naucz się ich, a zapunktujesz za bogactwo językowe. Życzę Ci powodzenia na maturze! I dużo siły przed maturami, żeby opanować wszystkie te zasady, o których teraz pisałam i inne, o których mówią Ci wszyscy w środowisku dookoła Ciebie! Zachęcam do komentowania, na pewno masz jakieś uwagi do tego artykułu :). Pisz również, jeżeli masz jakiś pomysł na dobre przygotowanie do rozprawki na maturze rozszerzonej z angielskiego! Bardzo chętnie poczytam, jakie masz w tym temacie przemyślenia. Trzymaj się, do usłyszenia!

~Kasia Czerwińska~

Podobał Ci się ten wpis?

Średnio 4 / 5. Ocen: 4

Nikt jeszcze nie ocenił tego wpisu

13 komentarzy odnośnie “Rozprawka z angielskiego, jak pisać? Matura rozszerzona z angielskiego poradnik

  1. Świetny materiał dla wszystkich maturzystów! Na prawdę zachęcam do przeczytania! Mam wielką nadzieję, że z rozprawki będzie +15pkt 😉

  2. ,,30% całości gwarantuje zdaną maturę” ??? – przecież matury rozszerzonej z angielskiego nie można nie zdać…

  3. Witam 🙂 To jest najlepszy artykuł jaki udało mi się znaleźć dot. matury rozszerzonej z angielskiego ! Pomysł z pisaniem rozprawki w czytelni – świetny ! Robię notatki z Twojego artykułu i biorę się do roboty, bo zamieściłaś masę przydatnych informacji + motywacji 🙂 Jeśli nie zapomnę to odezwę się po wynikach 😀 Dzięki Kasiu i pozdrawiam !! Kawał dobrej roboty, przyjemnie się czytało.
    P.S. Jedne co mnie zraziło, coś co już ktoś skomentował przede mną.. Fakt, że rozszerzenia nie da się nie zdać… bo 'zdana’ matura to wyłącznie podstawa, a rozszerzenia tylko 'wyglądają’ 🙂 Ale wstyd mieć zaledwie parę procent… Więc dla samego siebie warto zdobyć to minimum a nie pisać byle pisać….

  4. Fantastyczny tekst! Przeczytałem go dokładnie, wyciągnąłem wnioski i było warto – 16 punktów z osiemnastu możliwych na maturze próbnej, dziękuję Pani Kasiu! 🙂

  5. Świetny artykuł! Jasno napisany i bardzo pomocny. Ważne rzeczy zebrane w jednym miejscu! A mnie osobiście podnoszący na duchu i motywujący. Dzięki ! 🙂 🙂

  6. Super artykuł, brawa za trud włożony w napisanie, te wszystkie pomysły i pozytywne podejście, myślę, że mam szansę zdać :D.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *