Jak zostać ponownie „osobą niekaraną”? Zatarcie skazania w kodeksie karnym

0
(0)

Status osoby niekaranej jest często wymagany w wielu sytuacjach życiowych. Niestety, czasami zdarzyć się nam może popełnienie jakiegoś drobnego przestępstwa. Warto wówczas dowiedzieć się kiedy nastąpi jego zatarcie, jak również czym takie zatarcie jest. Postaram się omówić najważniejsze kwestie z tym związane przy zatarciu skazania za przestępstwo.

Zatarcie ukarania za wykroczenie  rządzi się nieco odmiennymi regułami!!!

Pojęcie zatarcia

W myśl artykułu 106 kodeksu karnego, z chwilą zatarcia skazania uważa się je za niebyłe, zaś wpis o skazaniu usuwa się z rejestru skazanych.  W praktyce oznacza to, że od momentu zatarcia, skazania nie ma, a co więcej powstaje sytuacja w której uważa się, że to skazanie nigdy nie nastąpiło. Ma to na celu możliwość powrotu każdej osobie do normalnego życia.

Terminy zatarcia przestępstw

Terminy po których upływie następuje zatarcie skazania wymienia art 107 kk. 

Ponadto przy warunkowym zawieszeniu wykonania kary (zawiasach), skazanie ulega zatarciu z mocy prawa z upływem 6 miesięcy od zakończenia okresu próby.

Powyższa tabelka przedstawia zasadnicze terminy po których następuje skutek w postaci uznania skazania za niebyłe. Istnieją jednak sytuacje w których zatarcie może nastąpić szybciej. Potrzebne jest wówczas złożenie przez skazanego wniosku o zatarcie skazania. Przesłanki dla możliwości jego złożenia są następujące:

PRZYPADEK I (przy skazaniu na karę pozbawienia wolności)

1) sprawca został skazany na karę pozbawienia wolności nie przekraczającą lat 3

2) od wykonania, darowania lub przedawnienia wykonania kary minęło 5 lat

3) skazany w okresie tych 5 lat przestrzegał porządku prawnego

PRZYPADEK II (przy skazaniu na karę grzywny lub ograniczenia wolności)

1) od wykonania, darowania lub przedawnienia wykonania kary minęły 3 lata

2) skazany w okresie tych 3 lat przestrzegał porządku prawnego

 O tym co powinien zawierać taki wniosek będzie mowa dalej.

Skazanie za kilka przestępstw

Art 108 Jeżeli sprawcę skazano za dwa lub więcej nie pozostających w zbiegu przestępstw, jak również jeżeli skazany po rozpoczęciu, lecz przed upływem, okresu wymaganego do zatarcia skazania ponownie popełnił przestępstwo, dopuszczalne jest tylko jednoczesne zatarcie wszystkich skazań.

Terminy przedawnienia

Często, aby poprawnie określić moment zatarcie skazania lub możliwość złożenia o nie wniosku, należy dowiedzieć się kiedy nastąpiło jego przedawnienie. Tutaj sięgnąć należy do rozdziału XI kodeksu karnego.

Co do zasady zastosowanie ma tu art 101 kodeksu karnego

Karalność przestępstwa ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat:

1) 30 – gdy czyn stanowi zbrodnię zabójstwa, 

2) 20 – gdy czyn stanowi inną zbrodnię (zbrodnia to przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności, której dolna granica wynosi co najmniej 3 lata, przyp. własne)

2a) 15 – gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat, 

3) 10 – gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata, 

4) 5 – gdy chodzi o pozostałe występki. 

Dodatkowo, karalność przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego ustaje z upływem 1 roku od czasu, gdy pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy przestępstwa, nie później jednak niż z upływem 3 lat od czasu jego popełnienia.

Przy przestępstwach skutkowych, a więc takich których ściganie zależy od wystąpienia jakiegoś skutku (większość przestępstw), bieg przedawnienia rozpoczyna się od czasu, gdy nastąpił ten skutek.

Istnieją też specyficzne zasady dotyczące przedawnienia karalności przestępstw, w których pokrzywdzonym jest małoletni.

„Przedawnienie karalności przestępstw określonych w art. 199 § 2 i 3, art. 200, art. 202 § 2 i 4 oraz art. 204 § 3, jak również przestępstw określonych w art. 197, art. 201, art. 202 § 3, art. 203 i art. 204 § 4, w przypadku gdy pokrzywdzonym jest małoletni – nie może nastąpić przed upływem 5 lat od ukończenia przez pokrzywdzonego 18 lat.”

Dodatkowym utrudnieniem przy obliczaniu terminu przedawnienia jest sytuacja w której w okresie jego biegu wszczęto postępowanie przeciwko osobie. Wówczas karalność popełnionego przez nią przestępstwa zagrożonego karą pozbawienia wolności przekraczającą lat 3 ustaje z upływem 10 lat, a w pozostałych wypadkach – z upływem 5 lat od zakończenia tego okresu.

W myśl artykułu 103 kk, nie można wykonać kary, jeżeli od uprawomocnienia się wyroku skazującego upłynęło lat:

30 – w razie skazania na karę pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat albo karę surowszą,
15 – w razie skazania na karę pozbawienia wolności nie przekraczającą 5 lat,
10 – w razie skazania na inną karę (lub orzeczenia środka karnego, poza środkiem karnym obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę)

W sytuacjach w których przedawnienie nie biegnie, zalecamy kontakt z prawnikiem, w celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji.

UWAGA! Brak zatarcia skazania.

Powracając z tematyki przedawnienia do tematyki zatarcia skazania należy skupić się na sytuacjach w których zatarcie skazania nie następuje nigdy.

Polski kodeks karny wskazuje nam taką sytuację w art 106a dodanym tzw. nowelą antypedofilską.

Nie podlega zatarciu skazanie, które spełnia jednocześnie następujące warunki:

  1. jest to skazanie na karę pozbawienia wolności
  2. kara została orzeczona bez warunkowego zawieszenia jej wykonania (czyli bez tzw „zawiasów”)
  3. za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności (Rozdział XXV kk),
  4. jeżeli pokrzywdzony był małoletnim poniżej lat 15.

Takie rozwiązanie kodeksowe uznawane jest za błędne i powszechnie krytykowane, aczkolwiek nie zmienia to faktu, że obowiązuje.

Co we wniosku o zatarcie skazania?

Wniosek o zatarcie skazania powinien zostać złożony do Sądu, który wydał prawomocny wyrok. Powinien zawierać on:

  • datę wydania wyroku oraz sygnaturę sprawy
  • oznaczenie terminu wykonania, darowania lub przedawnienia orzeczonej kary,
  • oznaczenie terminu w którym złożenie wniosku stało się wymagalne (czyli datę po której minęło 5 lat (w przypadku pozbawienia wolności do lat 3)  lub 3 lata (w przypadku grzywny lub ograniczenia wolności)),
  • imię i nazwisko osoby skazanej,
  • czytelny podpis osoby skazanej
  • krótkie uzasadnienie, które powinno przede wszystkim zawierać informację, że w okresie czasu tych 3 lub  5 lat przestrzegało się porządku prawnego a w szczególności nie popełniło żadnego przestępstwa.

Ponadto wniosek powinien zostać opłacony i złożony najlepiej w dwóch egzemplarzach.

Dowód uiszczenia opłaty sądowej (w wysokości 45 złotych od wniosku o zatarcie skazania) należy załączyć do wniosku.

Podobał Ci się ten wpis?

Średnio 0 / 5. Ocen: 0

Nikt jeszcze nie ocenił tego wpisu

1 komentarz odnośnie “Jak zostać ponownie „osobą niekaraną”? Zatarcie skazania w kodeksie karnym

  1. jak bylem ostatni raz skazany w 2006 roku prawomocnym wyrokiem ii kare obbylem ani zbrodnia gloenie zwykle kradzieze to po ilu jest te zatarcie mamwiedze ze w moim przypadku po 10 latach czy to prawda

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *